W okresie mojego dzieciństwa i młodości, czy mówiąc inaczej w „epoce Gierka”, lekkie terenówki powszechnie nazywaliśmy „gazikami”. Młodym czytelnikom przypomnijmy, że określenie to zawdzięczamy wszechobecnym wówczas radzieckim GAZ-om 69. (02/25)
Wielu innych aut tej klasy nie było, ale tylko wtajemniczeni wiedzieli, że część „gazików” przyjechała do nas z Rumunii. Ci prawdziwi znawcy potrafili nawet odróżnić wczesne modele Muscela (M59, M461 i M473) produkowane w zakładach w Cimpulung Muscel od radzieckich oryginałów!
Polska ważnym importerem
Opracowane pierwotnie na potrzeby wojska terenowe auta przystosowano z czasem do służby cywilnej, np. w pogotowiach energetycznych czy w leśnictwie. Do polskich odbiorców należała rzecz jasna także Milicja Obywatelska. Polska była dla Rumunów bardzo ważnym rynkiem zbytu, co potwierdza firmowa publikacja firmy ARO z roku 2001. Całkowitą produkcję firmy do tego właśnie roku określano na nieco ponad 360 tysięcy aut, a eksport do Polski na 19 210 sztuk. Wśród 110 (!) zagranicznych odbiorców wyprzedzały nas wówczas tylko Chiny, Czechosłowacja (łącznie z niepodległymi już Czechami i Słowacją) oraz Węgry.
Modyfikacje czyli seria 24
Na przełomie lat 60. i 70. zapadła decyzja o daleko idących udoskonaleniach wyżej wymienionych modeli Muscela, których rezultatem była seria 24, skonstruowana całkowicie w Rumunii, pokazana w 1971 r. i produkowana od 1972. Nowe samochody miały klasyczną konstrukcję opartą wciąż na solidnych ramach podwoziowych, ale zupełnie nową i na wskroś nowoczesną sylwetkę kanciastych, stalowych nadwozi. Zaskakujące, że już we wczesnej ofercie firmy Intreprinderea Mecanica Muscel znaleźć można było aż pięć odmian ARO 24 (handlowa marka ARO to skrót od „Auto Romania”). Były nimi:
- model 240 – 2-drzwiowy, kryty brezentową plandeką, z dwoma składanymi ławeczkami przy bocznych burtach tyłu nadwozia. Auto umożliwiało transport ośmiu osób lub dwóch osób z przodu i 700 kg ładunku na skrzyni ładunkowej o powierzchni ok. 2,58 m2
- model 241 – 4-drzwiowy, kryty brezentową plandeką, ze sztywnymi ramami drzwi i klasyczną tylną ławką dla trzech osób. Składane fotele pozwalały dwóm osobom na nocleg w aucie.
- model 242 – 2-drzwiowy pikap (na życzenie dostępny z plandeką), zdolny do transportu 800 kg ładunku na skrzyni ładunkowej o powierzchni ok. 2,58 m2
- model 243 – 3-drzwiowy z plastikową nadbudówką typu hardtop, z dwiema składanymi ławeczkami przy bocznych burtach tyłu nadwozia. Tylne drzwi zawieszone były po prawej stronie pojazdu, a w nadbudówce zamontowano dodatkowe otwory wentylacyjne.
- model 244 – 4-drzwiowy ze sztywnym dachem i klasyczną tylną ławką dla trzech osób. Tylne drzwi były dzielone, ich górna część zawieszona była na dachu, dolna po prawej stronie pojazdu.